Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 122v

Delw'r Byd

122v

506

Ac nyt oes danhed idaỽ namyn gor+
chyuaned esgyrn. a thebic ymadraỽd
dyn. Ac aniueil arall yssyd yno. a|cho+
rff march idaỽ. a|dỽrnn hỽch. a llosg+
ỽrn eliphant. a chyrn kyuelinyaỽc.
A|r neiỻ a|dry o|e vlaen. a phan|by·lo
hỽnnỽ y try y ỻaỻ. A ỻiỽ du arnaỽ.
a chystal y ret ar y mor ac ar y|tir. ac
yno y|mae teirỽ melynyon. ac eu
bleỽ yn|eu gỽrthỽyneb. a phenneu
maỽr. a|e geneueu hyt eu clusteu. ac
a|e kyrn bop eilwers yd|ymladant. ac
ny men arnunt aryf rac teỽet eu crỽ+
yn. ac o delir ny eỻir eu|dofi. Ac yno
y mae Manticora aniueil a|drych dyn ar+
naỽ. a|their to o daned idaỽ. a|chorff ỻeỽ.
a|ỻosgỽrn yscorpion. a ỻygeit glas. a|ỻiỽ
coch. a|ỻeis natred. A|chynt y ret noc yd
ehet yr ederyn. a chic dynyon a ys. Ac
yno y mae ychen tri chornaỽc. a|thraet
meirch udunt. Ac yno y|mae Monoce+
rosi. aniueileit a chorf march. a phenn
karỽ. a thraet eliphant. a ỻosgỽrn
hỽch. ac vn korn yng|kanaỽl eu tal.
a|phedeir troedued yn|eu|hyt. a gloyỽ
a ỻym vyd. ac aniueil gỽyỻt anhegar.
a|phop peth a|ỽrthvyn ỻe bo y tan. ac
a|e|gorn y ỻad. o helir ny|eỻir y dofi.
ac yg|gange y mae ỻyssywot. a thry+
chant troet·ued yn eu hyt. Ac yno y
mae pryuet tebic y|wraged. a|dỽy vre+
ich udunt. a chwech cupyt yn eu hyt.
ac o|r rei hynny y torrocka yr eliphant.
ac yn|y tonneu y sodant. ac yn|y mor
hỽnnỽ y magant. Ac yn eu|kibineu y
dichaỽn dynyon atlamu. ac yn|yr indi+
a y mae magnetem maen a tyrr hay+
arn. ac yno y|mae admans maen ny
eỻir y dorri. onyt a|gỽaet bỽch.
O|r auon a|elwir Jndus hyt yn|tiger
avon y|mae gwlat a|their brenhinya+
eth ar hugeint yndi. Yno y|mae assir+
ia brenhinyaeth a|gauas y henỽ y
gan assur mab sem. ac yndi y mae
Media. a|gafas y henỽ y|gan Medius
vrenhin a|wnaeth dinas yndi. ac a|e

507

gelỽis mediam. Ac yndi y mae persidia
a gauas y henỽ y gann Perseus urenhin.
ac yndi y gỽnaethpỽyt kyuarwydon
gyntaf. ac yndi y mae piramus maen
a|lysc y ỻaỽ a|e hymotto. a|gỽynn yỽ
a|e wynder a|dyf ac a|gilia gyt a|r ỻeu+
at. O diger hyt yn euffrates y mae
mesopotamam. ac yndi y mae niniue
dinas. a Ninius urenhin a|e gỽnaeth
ac a|e henỽis. Ac yno y|mae brenhinya+
eth babilonia. a ennỽit y gan babilon
y tỽr a|r dinas a|oruc Membroth gaỽr. a
Semiramis a|e gwnaeth. Deu gupyt a
deugeint oed dewhet y mur. a deucant
cupyt yn|y vchder. a deg miỻtir ar huge+
int oed yg|gogylch y gaer. a chant porth
oed erni. ac euffrates avon a|lithyr trwy
y chanaỽl. a babel a|vu saer. pedeir|mil
o gameu yn|y vchet. ac yn|honno y mae
kaldea gỽlat y kahat yndi gyuarỽydyt
gyntaf o|r awyr. yn honno y mae arabia
gỽlat a|gavas y henỽ y gan sab uab cus.
Ac yn|honno y keffir ystor. ac yn honno y
mae mynyd sẏnai a goreb. Ac y|mynyd
sẏnai y kauas moesen y degeir dedyf.
A cher ỻaỽ hỽnnỽ y|mae kaer vadian.
ac yn honno y bu iecor effeirat yn gyntaf.
Yn|y wlat honno y mae kenedloed ỻaỽer.
Moabide. a Monide. Jdumei. Saraceni. Mo+
dianide. a ỻawer o rei ereiỻ. O euffrates
hyt y perueduor y mae siria. gỽlat a|ga+
vas y henỽ y gan sirus vrenhin. ac yno y
mae damascus dinas. ac antiogia dinas
araỻ a|gauas y enỽ y ỽrth antiocus vrenhin.
Ac yno y|mae kamegena gỽlat a|ffenicea
a|gauas y henỽ y gan ffenix uab a·genor.
Ẏn honno y|mae tẏrus. a sẏdon deu dinas.
Ac yn honno y mae libanus. Ac y·dan hon+
no y daỽ eurdonen. ac yn honno y mae pa+
listena a gauas y henỽ y gan balistin. ac
ascalon yr aỽr honn. Ac y|mae Judea y gan
Juda uab Jago. o|lia ỻawuorwyn. Ac o|r
ỻỽyth hỽnnỽ yd ennỽit y brenhined. ac
yno y mae kananca y gan kynan uab ka+
in. ac yn honno y|mae kaerusalem. yr honn
a|ỽnaeth sem vab noe. ac a|e|gelwis salem