Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 123r

Delw'r Byd

123r

508

a Jabeus uab kynan a|e kyuanhedỽys
ac o Jebus a salem y rodes dauyd vrenhin
y enỽ idi ierusalem. a|selyf uab dauyd o eur
a|gemeu a|e kyweirywys ac a|e gelwis
Jerosolimam. Ac odyna gỽedy y|diua o
wyr babilon. Zorabel a|e gỽnaeth. a gỽ+
yr ruuein a|e difaỽys. A gỽedy hynny y
gỽnaeth helius. ac adrianus amheraỽdyr.
Ac a|e|gelwis heliam. ac yn honno y|mae
galilea gỽlat. a dinas nazareth ger llaỽ
mynyd tabor. ac yno y|mae brenhinya+
eth. a phump dinas yndi. ac yn honno y
buant gynt Sodoma. a|gomorra deu di+
nas a lyngkỽys y dayar. Ac yno y mae
mor maỽr yd a eurdonen yndaỽ. Ac yno
y|mae saracen a|ennỽit y gan sarra. ac a+
gareni. ac Jsmaelite y gan anaboth
mab Jsmael. a|dỽy genedyl y maent
yn|y gỽladoed hynny o|r dỽyrein yn vny+
aỽn hyt y|mor yssyd ym|perued y dayar.
Ac y·rygtunt a|r deheu y mae yr eifft. ac
yn|yr|eifft y mae pedeir kenedyl ar|huge+
int. a honno yssyd o vorud yn|y dỽyrein.
a|e theruyn a|a hyt yn|libia yn|y gorỻew+
in. a chron yỽ. a Nilus auon yssyd yn|y
chylch. a chan mil o drefi yssyd yndi.
ac ny byd wybyr na glaỽ yndi byth. na+
my* o|r auon honno yd ardymherir. Yn+
di y mae Tabeida dinas a|oruc Tabas vab
agenor pan doeth y|r eifft. ac ef a|wnaeth
Tabas araỻ y|moesia. ac yno y bu mani+
cus yn arglỽyd. Ac yndi y|mae diffeith+
ỽch maỽr yn|y ỻe y bu vyneich gynt. ka+
nys Ges urenhin yr eifft a diuawys y
dinas ac a|e|gwnaeth. ac a|e|gelwis ba+
bilon. a|phennaf lle yỽ hỽnnỽ yn|y wlat
ac yn|honno y gwnaeth a·lexander dinas
ac a|e gelwis alexandriam. O|r gwladoed
vchot hyt y gorỻewin y mae y gỽladoed
hynn. Mynyd caỽcasus o vor caspius yn
y|dỽyrein trỽy y|gorỻewin hyt y gordyd
hayach. Yn honno y|mae amazotes
gỽraged a ymladant mal gỽyr. Ac y+
gyt a hynny y mae magegette. a|chol+
chi. a sarmate. a braccria. ac ircania.
ac yn honno y|mae adar a|leithrant y

509

hadaned y nos. Ac yno y mae Sithia
a huma. a their kenedyl a deugeint ys+
syd yndunt. Gwedy hynny y mae al+
bania y lle y genir paỽp yn ỻỽyt. ne+
u a|e wallt yn wynn. Odyno y mae
armenia. ac yn honno y|mae mynyd
arall. ac ar hỽnnỽ y gorffowyssỽys
alch noe gỽedy diliỽ. a|e gỽyd a|welir
yno ettwa. Yn nessaf y honno y|mae
liberia. ac yn honno Capodocia. Ac y  ̷ ̷+
no y byd kyfeb y kessic o|r gỽynt. Ac
ny byd byỽ eu hepil namyn teir bly+
ned. Gỽedy hynny y mae groec ve+
chan. a mor hayach yn|y chylch. Ac
yn honno y mae ephesius dinas a|w+
naeth amadotes. ac yn|hỽnnỽ y gor+
ffowyssỽys Jeuan vedydyỽr. Kyntaf
rann o roec vechan yỽ bitania. Ody+
na aberita. Odyna Migdoia. Bito+
nia a|ennỽit y gan bitonus vrenhin.
Sitonia yỽ troea vechan. Ac yn hon+
no y mae irna. dinas a|wnaeth tebe+
vs. Yn nessaf y honno y mae galath+
ia. a ennwit y|gan gaỻus ffreinc y
rei a|duc bitinus vrenhin gantaỽ
yn borth. a gỽedy y goresgyn y ran+
nwys y wlat udunt. Gwedy honno
ffrigia. Odyna dardania. ac yn honno
y|mae dinas vn enỽ a|hi e|hun. Ac y+
no y mae dinas tro a|ennwit y gan
troius vrenhin. ac ilian y gan ilius
urenhin. a muroed hỽnnw a|elỽit
pergama. Odyna y mae Licaonia
yn|y ỻe y daỽ herinus glotuaỽr. a gra+
ean eur yndi. Odyna y mae lidia
Odyna Jsaỽria. Odyna Cilicia vn
enỽ a|r wlat a|wnaeth cilix vab age+
nor. Yno y mae mynyd alba. a my+
nyd tarỽ. Ac yn honno y|mae tarsus
dinas a|ỽnaeth perseus. yn atlam
y baỽl ebostol. Odyna licia. a|pher+
sidia. a|phamphilia. Odyna pont
gỽlat a ỻaỽer o boploed. Ac yno y
bu dauyd. a chlemens.  ~ ~ ~
E vroppa gỽlat a gauas y henỽ
y gan europus vrenhin. Ac