Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 124r

Delw'r Byd

124r

512

1
kyn oeret y dyd ac na|eill neb y hyuet
2
a chyn|vryttet y nos ac na ellir mynet
3
yn|y chyvyl. a|chyfrỽng y mynyded hyn+
4
ny a|r|dỽyrein y mae pobloed a|elwir Tro+
5
gatide. A|r rei hynny a|dalyant aniuei+
6
leit gỽyllt o redec. y tu hỽnt y ethiopia
7
y|mae lleoed maỽr diffeith rac gỽres yr
8
heul. a ỻawer o amryuael genedloed se+
9
irff ny|s|atwen neb. Odyna y mae y mor
10
maỽr a|dywedir y vot yn|brydyon mal
11
kaỻaỽr o wres yr heul. yn eithaf yr af+
12
fric parth a|r gorllewin y|mae kagades
13
a|wnaeth ffenices. ac y genti y henwit
14
kadidamim. ac yn|y mor hỽnnỽ y mae my+
15
nyd athlans a|enwit y ỽrth athas vrenhin
16
yr affric. Ac yn|y|mynyd hỽnnỽ y gỽnaeth
17
ef gelvydyt o|r ser. A|r mynyd hỽnnỽ a
18
dywedir y|vot yn|kynnal yr aỽyr.  ~ ~ ~
19
Y  Weithon y dywedỽn o ynyssed mor
20
groec y mae cripris. a phaphus.
21
a|chreca. Y mae yndi cant dinas. Aỽ+
22
lidos ynys y mor ỻes yn europa. a cholcos.
23
a chuyarỽyneb a|groec yn|y mor y mae
24
pedeir ynys a|deugeint. vn yỽ rodes. a|r
25
eil yỽ tenedos. Carphatos. Citeria. De+
26
los. Ykaria. ynys. Naron. Bacvs.
27
Melos. Sstorica. Ynys gronn. Pharon.
28
ac yn|honno y keffir y marmor gỽynn.
29
Sidon ynys. Samon ynys. ac o honno
30
yd|hanoed Sibilia. Pitagoras ynys. y
31
keffir ỻestri eres yndi. Silicia Sicaria.
32
A|thrimacria. ac yn|honno y mae mynyd
33
ethna. a brỽnstan yn·daỽ yn|ỻosgi. yn
34
y|mor hwnnỽ y mae silla. a|charibdis
35
perigleu. a sardinia ny byd yndi na ble+
36
id na sarff. namyn vn aniueil gỽyỻt
37
mal attyrcob. a|r neb a|vratho a|vyd marỽ
38
Ac yndi y|mae ỻysseu tebic y palestyr.
39
a|r neb a|e hysso a|letta y enev mal dyn
40
yn|wherthin. Yn|honno y|mae ffynhonnev
41
tỽymyn medeginyaeth y gleifon cursi+
42
ta. a|sirine. Sbesus ynyssed yn|yr yspaen.
43
Megys y|mae y dayar ym|perued yr aỽ  ̷+
44
yr. veỻy y mae vffern ym|perued y day+
45
ar. a|ỻydan yỽ obry. a|chyvyg y vynyd.
46
a|ỻe agheu y gelwir. kanys eneideu a

513

1
dotter yndi a|vydant veirỽ. ac yno y
2
mae stix auon uffern. ac yg groec y
3
gelwir tristit. Atlagedon a·von araỻ.
4
a|ỻawer o poeneu ereiỻ amryvael. O|r
5
dỽfyr yssyd eil|defnyd. ac yn|y mor y
6
kynnuỻir. ac yn avonyd y dineuir. a
7
thrỽy y dayar y gỽehenir. a|thrỽy yr
8
awyr y|diedir. a|r hoỻ dayar a|rỽym.
9
A|r hoỻ wladoed a|wahan. a|r eigaỽn y
10
gelwir y ỻe dyfnaf. a|r ỻanỽ yn|y weilgi
11
a|gerda gan y ỻeuat. kanys pan|dyuo y
12
ỻeuat y tyf. a|phan|gilyho y kilyha.
13
A|phan vo kyhyt y dyd a|r nos. mỽyhaf
14
vyd y ỻanỽ rac nesset vyd y|ỻeuat. a
15
phan vo hir y dyd y byd lleiaf y|ỻanỽ
16
rac y beỻet. Ac y|myỽn pob pedeir bly+
17
ned ar bymthec y daỽ y dechreu mal
18
y ỻeuat. Ampotis y gelwir mor gerỽ+
19
yn yn|y weilgi. ac am|hanner y|ỻeuat
20
o|r tra·gỽres y grynn y tonneu. ac y
21
sugyn attei. Ac yn|y dayar y mae eiga+
22
ỽn o|r dỽfyr. a|cher ỻaỽ yr eigaỽn y
23
mae ỻeoed keu. a|gogofeu ỻydan.
24
ac yn|yr rei hynny y|kymerir gỽynno+
25
ed o ymdaraỽ y mor ar y rei hynny oc
26
eu|gỽynt a tynnant dyfred yn|y mor.
27
Ac y|myỽn yr eigaỽn trỽy ogofeu y
28
dayar. kanys gỽynnoed a|warchaer
29
yn|ỻeoed keu. pann geissant didor y
30
kyffroant y dayar ac y gỽnant idi gry+
31
nu. ac o hynny y|dygỽyd y|dinassoed
32
ỻaỽer. a|r kyffro hỽnnỽ yn|y dayar
33
a|vyd taran yn yr wybyr. ac ny hanbyd
34
mỽy y|mor yr a|el o afonoed yndaỽ.
35
kanys trỽy ffyrd dirgel y kerdant
36
yn|avonoed drachefyn. Ac ỽrth hyn+
37
ny ny byd mỽy y mor yr a|el o|r|dỽfyr
38
glan yndaỽ kany chymyscant. 
39
Duỽ a|oruc ffynnawn ym|paradwys.
40
Ac a|e gwahanwys yn|pedeir avon. y
41
gylchynu pedeir rann y byt. ac me+
42
gys y ỻithyr peth ysgaỽn ar warthaf
43
peth trỽm. veỻy y kerda y dỽfyr cro+
44
ew ar yr haỻt. Ac ỽrth hynny y mae
45
croewach gỽarthaf y mor no|e|wae+
46
laỽt. Awyr yw pob peth a|welher o|r
47
dayar