Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 14r

Brut y Brenhinoedd

14r

53

deiỻa. Anuon kenadeu a|ỽnaeth o|e herchi
yn wreic idaỽ. a dyỽedut ỽrth y that y gena+
dỽri. ac ynteu a|dyỽaỽt y|rodei y verch idaỽ
ef heb argyfreu genti. kan daroed idaỽ ro+
di y gyuoeth a|e eur a|e aryant y|dỽy ver+
chet ereiỻ. a|phan|gigleu aganipus tec+
ket y vorỽyn. kyflaỽn vu o|e charyat. a
dyedut* a|wnaeth bot idaỽ ef digaỽn o eur
ac aryant. ac nat oed reit idaỽ ef ỽrth dim
namyn gỽreic delediỽ dylyedaỽc y kaffei
blant ohanei yn etiued a˄r y kyuoeth.
ac yn diannot y kadarnhaỽyt y briodas
A c ympen yspeit yg [ yrygtunt.
kylch diỽed oes lyr y goresgynnỽys
y dofyon y ran o|r kyuoeth a|gan+
halassei ef yn ỽraỽl drỽy hir o amser. ac y
rannassant yrygtunt yn deu hanner. ac
o gymodloned y kymerth maglaỽn tyỽ+
yssaỽc yr alban lyr attaỽ a deugein mar+
chaỽc y·gyt ac ef. rac bot yn geỽilid gan+
taỽ bot heb varchogyon yn|y|osgord. a
gỽedy bot ỻyr yn|y wed honno gyt a ma+
glaỽn. blyghau a|oruc cordeiỻa rac me+
int oed o varchogyon gyt a|e that. ac rac
eu gỽasanaethỽyr ỽynteu yn|teruysgu
y ỻys. a dyỽedut a|ỽnaeth ỽrth y gỽr bot
yn|digaỽn deg marchaỽc ar|hugeint gyt
a|e|that. a geỻỽg y rei ereiỻ ymdeith.
a gỽedy dyỽedut hynny ỽrth lyr. ỻidiaỽ
a|oruc. ac ymadaỽ a maglaỽn a|mynet hyt
at Jarỻ kernyỽ y daỽ y ỻaỻ. a|e erbyny+
eit o hỽnnỽ yn anrydedus. ac ny bu benn
y vlỽydyn yny|daruu teruysc y·rwg eu gỽ+
asanaethwyr. ac ỽrth hynny y sorres ra+
gua y verch vrthaỽ. ac erchi idaỽ eỻỽg
y varchogyon y|ỽrthaỽ eithyr pump mar+
chaỽc a|e gỽasanaethei. a|thristaỽ a|ỽna+
eth ỻyr yna yn vaỽr. a chychỽyn odyna
elchỽyl hyt at y verch yr hynaf idaỽ o
dybygu trugarhau ohonaei ỽrthaỽ o|e
gynnal a|e varchogyon ygyt ac ef. Sef
a|ỽnaeth hitheu drỽy y ỻit tygu y gyuoeth+
eu nef a|dayar. na|chaffei o·hir ony eỻyg+
ei y|hoỻ varchogyon y ỽrthaỽ eithyr
vn y·gyt ac ef a|e gỽasanaethei. a|dye*+
dut nat oed reit y wr kyuoet ac euo vn

54

lluossogrỽyd ygyt ac ef. na theulu na+
myn vn gỽr a|e goassanaethei. a gỽedy na
chaffei dim o|r a|geissei gan y verchet eỻỽg
y varchogyon a|ỽnaeth eithir vn y·gyt
ac ef. a gỽedy bot veỻy rynaỽd dỽyn
ar gof a|oruc y gyuoeth a|e deilygdaỽt a|e
anrydet a|e vedyant a|thristau yn vaỽr.
a medylyaỽ gofỽy y verch a|athoed y
freinc idaỽ. ac ovynhau hynny heuyt
a|ỽnaeth rac mor digaryat y geỻygas+
sei ef hi y ỽrthaỽ. ac eissoes ny aỻỽys
diodef y dianrydedu mal y daroed. a chy+
chỽ·yn tu a|ffreinc a|ỽnaeth. a|phan yto+
ed yn|mynet y|r ỻog ac na|ỽelei neb y·gyt
ac ef namyn ar y|drydyd. gan ỽylaỽ y  ̷
dyỽaỽt yr ymadraỽd hỽnn. ae chỽichỽi
tyghetuenneu pa le y kerdỽch chỽi dros
aỽch gnotaedic hynt. Pa achaỽs y ky  ̷+
ffroassaỽch chỽi vivi eiryoet y|ar vyg  ̷ ̷
gỽastat detwydyt. Kanys mỽy boen
yỽ koffau kyuoeth gỽedy coỻer. no
chyt diodef achenoctit heb ordyfneit
kyuoeth kyn no hynny. Mỽy boen yỽ
genyf i. yr|aỽr·hon goffav uyg|kyuoeth
a|m anryded yn|yr amser hỽnnỽ yn yr  ̷
hỽn yd|oed y saỽl gan mil o|varchogyon
y|m damgylchynu yn kerdet y·gyt a
mi. Pan vydỽn yn ymlad a|r kestyỻ ac
a|r|dinassoed. ac yn anreithaỽ kyvoeth
vyg|gelynyon. no diodef y poen a|r ache  ̷+
noctit a|ỽnaeth y gỽyr hynn y mi. y rei
a|uydynt yna dan vyn traen. Och vi
a|dỽyweu nef a|dayar pa|bryt y daỽ yr am+
ser y gaỻỽyf y talu elchỽyl yn|y gỽrthỽ+
yneb y|r gỽyr hynn. Och cordeiỻa vyg
karedic verch mor wir yỽ dy ymadraỽd
teu di. Pan dyỽedeist panyỽ val y|bei
vyg|gaỻu. a|m medyant. a|m kyuoeth.
a|m Jeuegtit panyỽ veỻy y karut ti vyui.
ac ỽrth hynny tra|vu vyg|kyuoeth. i. yn
gaỻu rodi rodyon paỽb a|m karei. ac
nyt mi a|gerynt namyn vy rodyon
a|m deuodeu a|m donyeu. ac ỽrth hynny
pan gilyỽys y|rodyon y foes y karyat.
ac ỽrth hynny pa ffuruf y|gaỻaf rac|ke+
ỽilyd adolỽyn nerth na|chanhorthỽy y