Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 144v

Trioedd Ynys Prydain

144v

590

odraeth ynys prydein ganthaỽ pan aeth
ynteu drỽy vor yn erbyn ỻes amheraỽdyr
ruuein a|anuonassei gennadeu att arthur
hyt yg|kaer ỻion y erchi teyrnget idaỽ o|r
ynys honn. ac y wyr ruuein ar y messur
y talpỽyt y gatwaỻaỽn uab beli hyt yn
oes gustennin uendigeit. teit arthur.
Sef atteb a|rodes arthur y|gennadeu yr
amheraỽdyr. nat oed weỻ y|dylyei wyr ru+
uein deyrnget y wyr ynys prydein. noc y
dylyei wyr ynys prydein udunt ỽynteu.
Kanys bran uab dyuynwal. a chustennin
uab elen. a uuassynt amherodron yn ru+
uein. a|deu ỽr o|r ynys honn oedynt. Ac y+
na y ỻuydaỽd arthur gordetholwyr y gyuo+
eth drỽy uor yn erbyn yr amheraỽdyr.
ac y kyuaruuant y tu hỽnt y uynyd myn+
neu. ac aneirif o·nadunt o bop parth a
las y dyd hỽnnỽ. Ac yn|y diwed y kyuaruu
arthur a|r amheraỽdyr. ac arthur a|e ỻad+
aỽd. ac yno y ỻas goreugỽyr arthur.
a|phan|gigleu vedraỽt gỽahanu niuer ar+
thur. yd ymchoelawd ynteu yn erbyn arthur.
ac y duunaỽd saesson a ffichteit. ac yscottyeit.
ac ef y gadỽ yr ynys honn rac arthur. a
phan|gigleu arthur hynny yd ymchoe+
laỽd dracheuyn. ac a|dihengis gantaỽ o|e
niuer. Ac y dreis y ar vedraỽt y kauas
dyuot y dir yr ynys honn. Ac yna y bu
weith camlan y·rỽng arthur a medraỽt.
ac y ỻadaỽd arthur uedraỽt. ac y brathỽyt
arthur yn angheuaỽl. ac o hynny y bu
uarỽ. ac y myỽn plas yn ynys auaỻach
dechreu y trioed yỽ y rei hynn [ y cladỽyt.
T Ri goruchel garcharaỽr ynys|pry+
dein. ỻyr ỻedyeith. a|mabon uab
modron. a geir uab geiryoed. ac un oed
oruchelaỽr no|r tri. ef a|uu deir nos yg|kar+
char hyt adan lech echymeint. sef oed
hỽnnỽ arthur. ac un gỽas a|e geỻyngaỽd
o|r tri charchar hynny. nyt amgen goreu
uab custennin y geuynderỽ. Tri gỽyn+
deyrn ynys prydein. owein uab uryen. a run

591

uab maelgỽn. a ruaỽn pebyr uab dorarth
wledic. Tri ouer uard ynys prydein.
arthur. a raaỽt eil morgant. a|chatwaỻaỽn
uab katuan. Tri matkud ynys prydein.
penn bendigeituran uab ỻyr a|gudiwyt
yn|y gỽyn uryn yn ỻundein. a|e wyneb ar
ffreinc. a|hyt tra uu yn|yr ansaỽd y dodet
yno. ny doei ormes saesson byth y|r ynys
honn. Yr eil amatkud. Y dreigeu yn ninas
emreis a|gudyaỽd ỻud uab beli. a|r trydyd
esgyrn gỽertheuyr uendigeit. ym|prif
pyrth yr ynys honn. a hut tra vydynt
yn|yr yn|ys kud hỽnnỽ. ny doei ormes o
saesson byth y|r ynys honn. a|ỻyna y
tri anuatkud pan datkudywyt. a|gỽrth+
eyrn gỽrtheneu a|datkudyawd esgyrn
gỽertheuyr uendigeit yr serch gỽreic.
Sef oed honno ronnỽen baganes. ac ef
a|datkudyaỽd y dreigeu. Ac arthur a
datkudyaỽd penn bendigeituran o|r gỽ+
ynn vrynn. kannyt oed dec gantaỽ kadỽ
yr ynys honn o gedernit neb. namyn o|r
eidaỽ e|hun. Tri marchlỽyth ynys prydein.
du y moroed march elidyr mỽynuaỽr. a
duc seith nynn a|hanner arnaỽ. o benn
ỻech elidir yn|y gogled. hyt ym|penn ỻech
elidyr ym mon. Sef seith nyn oedynt.
elidyr mỽynuaỽr. ac eurgein uerch va+
elgỽn y|wreic. a|gỽynn da gyued. a|gỽyn
da reiniat. a mynach naỽmon y|ghygho+
rỽr. a phetryleỽ vynestyr y waỻouyat.
ac aran uagyl y was. ac albeinwyn y
goc. a noeues a|e|dỽylaỽ ar bedrein y
uarch. a|hỽnnỽ uu hanner y|dyn. a|r eil
marchlỽyth a|duc coruann march meibon
eliffer gosgorduaỽr. a|duc gỽrgi a|pheredur
arnaỽ. ac ny|s|gordiwedaỽd neb namyn
dinogat uab kynan garwynn y ar y keth+
ni kyflym ac aruidiaỽt. ac aglot a|gauas
yr|hynny hyt hediw. a|dunaỽt wr uab pa+
bo. a|chynuelyn drỽsgyl y edrych ar vy+
gedordth ỻu gỽendoleu yn arderyd. Y
trydyd marchlỽyth a|duc erch march