Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 16v

Brut y Brenhinoedd

16v

63

ymlad a|deu·lu. A gỽyr rufein. ac A gỽyr
y germania. Sef a|gaỽssant yn eu|kyg+
hor trigiaỽ beli a|r brytanyeit gantaỽ
y ymlad a germania ac eu|darestỽg
a mynet bran a|r freinc a|r bỽrgỽyn
gantaỽ y geissaỽ dial eu|tỽy ar wyr ru+
fein. a phan doeth diheurỽyd o hynny
at y rufeinwyr. Sef a|ỽnaethant ỽyn+
teu bryssyaỽ drachefyn y geissaỽ rufein
o vlaen bran. ac adaỽ gỽyr germania.
a gỽedy kaffel o veli y chwedyl hỽnnỽ.
Sef a|·naeth ynteu ef a|e lu y nos hon+
no. eu pydyaỽ hỽynteu y|myỽn glyn
dyrys a|oed ar eu ford. a phan doeth
gỽyr rufein tranoeth y|r glyn hỽnnỽ
y gỽelynt y glyn yn echtyỽynu gan
yr heul yn|disgleiraỽ ar arueu eu ge+
lynyon. a chymraỽ a|ỽnaethant o debygu
mae bran a|e lu a|oed yn eu|ragot. ac y+
na gỽedy kyrchu o ueli ỽynt yn|dian+
not. Sef a|ỽnaethant y ruueinwyr
gỽasgaru yn diaruot a ffo yn warat+
ỽydus. ac eu|herlit a|ỽnaeth y brytany+
eit udunt yn greulaỽn tra barhaỽys
y dyd dan wneuthur aerua drom o+
nadunt. a chan y uudugolyaeth hon+
no yd|aeth hyt at vran y vraỽt a|oed
yn eisted ỽrth rufein. a gỽedy eu|dyuot
ygyt dechreu ymlad a|r dinas. a briỽaỽ
y muroed. ac yr gỽaratwyd y wyr
rufein. drychauel crocwyd rac bron
y gaer. a menegi udunt y crogynt eu
gỽystlon yn diannot ony|rodynt y di+
nas a|dyuot yn eu hewyỻys. a gỽedy
gỽelet o veli a bran wyr rufein yn ebry+
vygu eu|gỽystlon. Sef a|ỽnaethant ỽyn+
teu gan fflemychu o anrugaraỽc irỻo+
ned peri crogi petỽar gỽystyl ar huge+
int. o|dylyedogyon rufein yg|gỽyd
eu rieni. ac eu kenedyl. ac yr hynny
yn vỽyaf oỻ parhau a|ỽnaeth y rufein+
wyr. drỽy engirolyaeth yn eu herbyn.
Kanys kenadeu ry dathoed y gan
eu deu amheraỽdyr. y dyỽedut y deu+
ynt drannoeth oc eu hamdiffyn. Sef
a gauas gỽyr rufein yn eu|kyghor pan

64

deuth y dyd dranoethkyrchu aỻan yn ar+
uaỽc y vynu ymlad ac eu|gelynyon. a
thra yttoedynt yn|gỽneuthur bydinoed
nachaf eu deu amheraỽdyr yn|dyuot
Megys y dyỽedyssynt gỽedy yr ymgyn+
nuỻaỽ yr hyn a|diagyssei oc eu ỻu heb
eu ỻad. a chyrchu eu gelynyon yn diry+
bud drach eu|kefneu. a gỽyr y dinas o|r
tu araỻ. a gỽneuthur aerua diruaỽr y
meint o|r brytanyeit. ac o wyr bỽrgỽyn
a gỽedy gỽelet o veli a|bran ad aer·ua
kymeint a honno oc eu marchogyon.
Gỽeỻau a|ỽnaethant ỽynteu. a chymeỻ
eu gelynyon drachafyn*a gỽedy ỻad
milioed o bop parth y damỽeinỽys y|r
brytanyeit kaffel y vudugolyaeth a ỻad
gabius a phorcena. a|r hen sỽỻt cudy+
edic oed yn|y gaer hỽnnỽ a ranỽyt
y|r kedymdeithon. ac yno y trigỽys bran
yn amheraỽdyr yn rufein yn gỽneu+
thur yr arglỽydiaet ny chlyỽssit yno
kyn·no hynny ar creulonder. a phỽy
bynnac a vynno gỽybot gỽeithredoed
bran wedy hyn. edrychet ystoryaeu
gỽyr rufein. kany pherthyn ar yn de+
A c yna y kychỽynỽys [ dyf ni.
beli ac y deuth y ynys brydein. ac
yn hedỽch dagnouedus y treulỽys
y dryỻ araỻ o|e oes. ac odyna y de+
chreuaỽd kadarnhau y keyryd a|di+
nassoed. a|r kestyỻ yn|y ỻe y bydynt
yn ỻesgu. ac adeilat ereiỻ o neỽyd. ac
yna yd adeilỽys kaer a|dinas ar auon
ỽysc. yr hon a|elỽit drỽy laỽer o amser
kaer ỽysc. ac yno y bu y trydyd ar+
chescopty ynys prydein gỽedy hynny.
a gỽedy dyuot gỽyr rufein y|ynys
hon. y gelỽit kaer ion ar ỽysc. a
beli a|ỽnaeth porth yn ỻundein anry  ̷+
ued y weith a|e veint. ac o|e enỽ y ge+
lỽir ettỽa porth beli. ac y·danaỽ y ma+
e disgynua y ỻogeu. ac yn|y oes ef
y bu amylder o eur ac aryant. Megys
na bu yn gynhebic yn yr oessoed gỽedy
ef. a phan doeth y diỽed a|e varỽ y ỻosget
y eskyrn yn ỻudỽ. ac y|dodet y|myỽn lles  ̷ ̷+