Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 171v

Peredur

171v

695

Beth a|geissy ditheu vnbenn. Keissaỽ ched*  ̷+
leu yd ỽyf i y ỽrth gaer yr enryuedodeu. Mỽy
yỽ medỽl yr vnbenn noc yd|ym ni yn|y geis+
saỽ heb y|uorỽyn. Chwedleu y ỽrth y gaer
ti a|e keffy. a chynhebrygyeit ar·nat trỽy
gyuoeth vyn|tat a|threul digaỽn. a|thydi
unbenn yỽ y gỽr mỽyhaf a|garaf|i. ac yna
y dywaỽ*. Dos dros y mynyd racco. a thi
a|wely lynn a|chaer o vyỽn y ỻynn. a honno
a|elwir kaer yr enryuedodeu. ac ny wdam
ni dim o|e hanryuedodeu hi eithyr y ga+
lỽ veỻy. a dyuot a|oruc peredur parth a|r
gaer. a phorth y gaer oed yn agoret. a
phan|doeth tu a|r neuad. y|drỽs oed yn|a+
goret. ac val y|doeth y myỽn. gỽydbỽyỻ a|w+
elei yn|y neuad. a|phob vn o|r dỽy werin yn
gỽare yn erbyn y gilyd. a|r vn y bydei borth
ef idi. a|goỻei y gỽare. a|r ỻaỻ a|dodei aỽr
yn vnwed a phey bydynt gỽyr. Sef a|wnaeth
ynteu digyaỽ a|chymryt y|werin yn|y arffet
a|thaflu y claỽr y|r ỻynn. A phan yttoed ef
ueỻy. nachaf y uorwyn du yn|dyuot y my+
ỽn. ac yn|dywedut ỽrth peredur. Ny bo gressaỽ duỽ
ỽrthyt. Mynychach it wneuthur drỽc no|da.
Beth a holy di y mi y uorỽyn du heb·y|peredur.
Coỻedu ohonat yr amherodres o|e chlaỽr ac
ny mynnei hi hynny yr y amherodraeth.
Oed wed y|keffit y claỽr. oed bei|elhut y gaer
ysbidinongyl. y|mae yno ỽr du yn|diffeithaỽ
ỻawer o gyuoeth yr amherodres. a|ỻad hỽnnỽ
ohonat ti a|gaffut y claỽr. ac ot ey di yno ny
doy yn vyỽ dracheuyn. a vydy di gyuarỽyd y
mi yno heb·y peredur. Mi a|uanagaf fford itt yno
heb hi. Ef a|deuth hyt yg|kaer ysbidinongyl.
ac a|ymladaỽd a|r|gỽr du. a|r gỽr du a|erchis naỽd
y peredur. Mi a|rodaf naỽd it par vot y claỽr yn|y
ỻe yd oed pan|deuthum i y|r neuad. ac yna y do+
eth y uorỽyn|du. a|dywedut ỽrthaỽ. Je heb hi.
Emeỻtith duỽ itt yn ỻe dy lauur. am adaỽ yr
ormes yn vyỽ. yssyd yn|diffeithaỽ kyuoeth yr
amherodres. Mi a|edeweis heb·y|peredur idaỽ
y|eneit yr peri y claỽr. Nyt yttiỽ y|claỽr y ỻe
kyntaf y kefeist. Dos dracheuyn a|ỻad ef.
Mynet a|oruc peredur a|ỻad y|gỽr du. a|phan|doeth
y|r|ỻys yd oed y uorỽyn du yn|y ỻys. Ha|uorỽyn
heb·y peredur mae yr amherodres. Yrof|i a|duỽ ny|s

696

gỽely di hi yn aỽr. o·ny bei lad gormes yssyd
yn|y fforest racko ohonat. Py ryỽ ormes yỽ
hỽnnỽ. Karỽ yssyd yno a chyn ebrỽydet yỽ a|r
adeinyaỽc kyntaf. ac un corn yssyd yn|y dal.
kyhyt a phaladyr gỽaeỽ. a chyn|vlaenỻymet
yỽ a|r dim blaenỻymhaf. a thorri a|wna bric
y coet ac a|vo o|weỻ yn|y fforest. a|ỻad pob ani+
ueil a|wna o|r a gyfarffo ac ef yndi. ac ar ny|s
ỻado. marỽ vydant o newyn. A gỽaeth no
hynny. Dyuot a|wna beunoeth ac yuet y
byscotlyn yn|y|diaỽt. a|gadu y pyscaỽt yn no+
eth a meirỽ vyd eu kan|mỽyhaf. kynn|dyuot
dỽfyr idi drachefyn. a vorwyn heb·y peredur
a|doy di y dangos ymi yr aniueil hỽnnỽ.
Nac af ny lyuassỽys dyn uynet y|r fforest
yr ys blỽydyn. Mae yna golỽyn y|r arglỽydes.
a|hỽnnỽ a|gyfyt y karỽ ac a|daỽ attat ac ef.
a|r karỽ a|th gyrch di. Y colwyn a|aeth yn gyf+
arwyd y peredur. ac a|gyuodes y carỽ. ac a|doeth
parth a|r|ỻe yd oed peredur ac ef. A|r karỽ a gyrch+
aỽd peredur. ac ynteu a eỻyghỽys y ohen heibaỽ.
ac a|trewis y benn y arnaỽ a chledyf. a|phan
yttoed yn|edrych ar penn y karỽ. ef a|welei
varchoges yn|dyuot attaỽ. ac yn|kymryt y
colỽyn yn ỻawes y chapann. a|r penn y·rygthi
a|choryf. a|r torch rudeur a|oed am y vynỽgyl.
a vnben heb hi ansyberỽ y gỽnaethost. ỻad y
tlỽs teckaf oed y|m|kyuoeth. arch a|uu arnaf y hyn+
ny. Ac a|oed wed y|gaỻỽn i kaffel dy gerennyd di.
Oed. dos y vronn y|mynyd racko. ac yno ti a|wely
lỽyn. ac y|mon y|ỻỽyn y mae ỻech. ac yno erchi
gỽr y ymwan deirgỽeith ti a|gaffut vyg|ker+
enhyd. Peredur a|gerdaỽd racdaỽ. ac a|deuth
y ymyl y|ỻỽyn. ac a|erchis gỽr y ymwan. Ac
ef a gyuodes gỽr du ydan y|ỻech. a march yskyr+
nic y·danaỽ. ac arueu rytlyt maỽr ymdanaỽ
ac ymdan y uarch. ac ymwan a|wnaethant.
Ac ual y|byryei peredur y gỽr du y|r ỻaỽr
y neityei ynteu yn|y gyfrỽy dracheuyn. a
disgynnv a|oruc peredur a|thynnv cledyf. ac
yn hynny difflannu a|oruc y gỽr du a march
peredur gantaỽ. ac a|e varch e|hun hyt na|welas ef
yr eil olỽc arnvnt. ac ar hyt y mynyd kerdet
a|wnaeth peredur. a|r parth araỻ y|r my+
nyd ef a|welei gaer yn dyffryn auon. a|phar+
th a|r gaer y doeth. ac ual y|daỽ y|r gaer. neuad