Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 18v

Brut y Brenhinoedd

18v

71

dỽyweu y|dỽyn y|genhym. ni a lafu+
ryỽn yn|y ueint y gaỻom yn hamdiffyn.
ac ỽrth hynny menegi y ulkessar yn
bot ni yn|baraỽt y ymlad dros yn gỽ+
lat a|n rydit. a|thros y deyrnas. os euo a
geissei dyuot y ynys brydein. megis y
A  gỽedy datkanu [ gogyfadaỽei. ~
y ỻythyr y ulkessar. kynuỻaỽ ỻyg+
es a|wnaeth ynteu. ỽrth dỽyn ar
weithret yr ymadraỽd a anuonassei y+
n|y ỻythyr at kaswaỻaỽn. a gỽedy
kaffel damunedic wynt. drychauel
eu hỽyleu a|ỽnaethant a|dyuot y aber
temys y|r|tir. ac yna y deuth kaswa+
ỻaỽn a|hoỻ gedernit ynys brydein
gantaỽ yn eu|herbyn. y am veli tyỽ+
yssaỽc y ymladeu. a|e penteulu. a|e deu
nyeint. a·uarỽy tyỽyssaỽc ỻundein.
a theneuan tyỽyssaỽc kernyỽ. a ch+
reidu brenhin prydein. a gỽarthaed
brenhin gỽyned. a brithael brenhin
dyuet. ac y am hynny Jeirỻ. a|barỽ+
neit. a marchogyon urdolyon. Sef
y kaỽssant yn eu kyghor kyrchu
ulkessar yn|y bebyỻeu kyn y dy+
uot y|r wlat. Kan tybygynt bot
yn anhaỽs y wrthlad gwedy kaf+
fei ae dinas ae kasteỻ. a gỽedy ỻu+
nyeithaỽ eu|bydinoed. kyrchu gỽ+
yr rufein y|r pebyỻeu yn|diannot
a wnaethant. ac yna y bu kyme+
int y vrỽydyr ac yd yttoed y tyỽeir+
ch yn|rydec gan y gỽaet. megys
pei delei deheuwynt yn deissyfyt
y dodi eira a reỽ. ac ual yd|oedynt
yn yr ymffust hỽnnỽ. y kyuaruu
y uydin yd|oed nynyaỽ uab beli
braỽt kassỽaỻaỽn ac auarỽy uab
ỻud y nei yn|y ỻywyaỽ a bydin
ulkesar. a ỻinyaru a|wnaeth by+
din yr amheraỽdyr. ac ar hynny
yd ymgyfaruu nynyaỽ ac ulkes+
sar. a diruaỽr leỽenyd a gymerth
nynyaỽ yndaỽ. am damweinaỽ idaỽ
kaffel ymgyfaruot a gỽr kufurd a
hỽnnỽ.  ac yn|diannot ymgyrch+
[ u

72

a|ỽnaethant. A phan|ỽelas ulkessar ny+
nyaỽ yn|y gyrchu a chledyf noeth.
Troi y daryan yn wychyr gyflym a|o+
ruc. ac erbynyeit y dyrnaỽt arnei. a
megys y gadaỽd y nerth oed idaỽ gos+
sot a|ỽnaeth ynteu a chledyf ar ny+
nyaỽ ar warthaf y helym. a cheissaỽ
yr eil yn gyflym mal y|bei agheuaỽl.
a phan ỽelas nynyaỽ hynny. erbyny+
eit y dyrnaỽt a|oruc ar y daryan. a
chymeint uu y dyrnaỽt ac yny lynỽ+
ys y cledyf yn|y daryan. ac rac ruth+
ur y bydinoed yn|teỽhau am eu|pen.
y bu reit y|r amheraỽdyr adaỽ y gle+
dyf yn|y daryan gan nynyaỽ. a gỽe+
dy kaffel o|nynyaỽ y cledyf hỽnnỽ
y gỽnaeth aerua diruaỽr y meint o|e
elynyon. a gỽedy treulaỽ y ran vỽy+
af o|r dyd yn|y wed honno. o|r diỽed y
goruu y brytanyeit. ac y kaỽssant
y uudugolyaeth. ac y ffoes ulkessar
y|r ỻogeu yny oedynt wasgaredigy+
on y bydinoed. a|chymryt y mor
yn e kasteỻ udunt. a diruaỽr leỽ+
enyd a gymerassant am gaffel hyn+
ny o diogelỽch. ac yn eu|kyghor
y kaỽssant am gaffel hynny na dily+
nynt ymlad a|r brytanyeit hỽy
no hynny. ac ufudhau a|oruc yr am+
heraỽdyr ỽrth gyghor y wyrda a
hỽylyaỽ parth a|ffreinc. ~ ~   ~ ~ ~
A  gỽedy y uudugolyaeth honno
diruaỽr lewenyd a gymerth
kasỽaỻaỽn yndaỽ. ac yn gyn+
taf talu molyant. y eu dỽyỽeuAc
odyna rodi rodyon maỽr
ỽyr o dir a daear eur ac aryant.
a goludoed ereiỻ megys y dirperei
eu hanryded. ac eisoes er hynny go+
ualus oed am nynyaỽ a adewsai yn
urathedic. ac amheu y vyỽ. yd* chyn
pen y pytheỽnos y bu wych* ac y cla+
dỽyt yn ỻundein gyrllaw y porth tu
a|r gogled gỽedy gỽneithur arwylant
idaỽ. a dodi cledyf ulkessar yn yr ys  ̷ ̷+
crin gyt ac ef. yr hỽnn a ducsai yn+