Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 199v

Geraint

199v

806

o|r hyn goreu a|gaffer yn|y deyrnas. aỽn
yn|ỻawen heb·y gereint. a|march un o ys+
sweineit y brenhin bychan a rodet y·dan e+
nit. a|dyuot racdunt a|orugant y lys y
barỽn. a ỻawen uuwyt ỽrthunt yno.
ac ymgeled a|gaỽssant. a gỽassanaeth.
a thrannoeth y bore yd aethpỽyt y geiss+
aỽ medygon. ac ar oet byrr ỽynt a doe+
thant. a medeginyaethu gereint a|w+
naethpỽyt yna yny oed hoỻ·iach. A thra
uuwyt yn|y vedeginyaethu ef y peris y
brenhin bychan kyweiryaỽ y arueu yny
oedynt gystal ac y buassynt oreu eiryo+
et. a pheneỽnos* a mis y buant yno.
Ac yna y dywaỽt y|brenhin bychan ỽrth
ereint. Ni aỽn parth a|m ỻys inneu
weithon y orffowys ac y gymryt esmỽ+
ythder. Pei|da gennyt ti heb·y gereint
ni a gerdem un dyd ettwa. ac odyna
ymchoelut dracheuyn. Yn|llawen heb
y|brenhin bychan kerda ditheu. Ac yn
Jeuengtit y|dyd y kerdassant. a hyfryt+
ach a ỻawenach y kerdaỽd enit y·gyt ac
ỽy y dyd hỽnnỽ noc eir·yoet. ac ỽynt a
doethant y fford uaỽr. ac ỽynt a|e gỽe+
lynt yn gỽahanu yn|dỽy. ac ar hyt y
neiỻ o·nadunt ỽynt a|welynt pedestyr
yn|dyuot yn eu|herbyn. a|gouyn a|oruc
gỽiffart y|r pedestyr pa du pan|deuei.
Pan deuaf heb ynteu o wneuthur neges+
seu o|r wlat. Dywet heb·y gereint pa
fford oreu y mi y cherdet o|r dỽy hynn.
Goreu itt gerdet honno heb ef. Ot ey
y honn ny deuy dracheuyn vyth. Jssot
heb ef y mae y kae nyỽl. ac y mae yn
hỽnnỽ gỽaryeu ỻetrithaỽc. a|r geniuer
dyn a|doeth yno. ny dodyỽ vyth dracheuyn.
a|ỻys owein iarỻ yssyd yno. ac nyt at
neb y lettya yn|y dref. namyn a|del attaỽ
y lys. Y·rof a|duỽ heb·y gereint y|r fford
issot yd aỽn ni. Ac y honno y|doethant
yny deuant y|r|dref. a|r ỻe hoffaf a thec+
caf gantunt yn|y dref y|dalyassant let+
ty yndaỽ. Ac ual y bydynt ueỻy. na+
chaf was Jeuanc yn|dyuot attunt ac
yn|kyuarch gỽeỻ udunt. Duỽ a rodo

807

da itt heb ỽy. a wyrda heb ef pa|dar+
par yỽ yr einỽch chỽi yma. Dala ỻetty
heb ỽynteu. a thrigyaỽ heno. Nyt deua+
ỽt gan y gỽr bieu y dref gadu neb y letty+
aỽ yndi o dynyon mỽyn. namyn a|del
attaỽ ef e|hun y|r ỻys. a|chỽitheu doỽch
y|r ỻys. aỽn yn llaỽen heb·y gereint. a
mynet a|orugant gyt a|r mackỽy a|ỻaỽ+
en uuwyt ỽrthunt yn|y|ỻys. a|r iarỻ a|do+
eth y|r neuad yn eu herbyn. ac a|erchis ky+
weiryaỽ y bordeu. ac ymolchi a|orugant
a mynet y eisted. Sef ual yd eistedassant
gereint o|r neiỻtu y|r iarỻ. ac enit o|r tu
araỻ. Yn nessaf y enit y brenhin bychan.
Odyna y iarỻes yn nessaf y ereint. Paỽb
gỽedy hynny ual y gwedei udunt. ac ar
hynny medylyaỽ a|oruc gereint am y
gỽare. a thebygu na chaffei ef uynet y|r
gỽare. a pheidaỽ a bỽytta o achaỽs hynny.
Sef a|oruc y iarỻ edrych ar ereint a medyl+
yaỽ. a thebygu panyỽ rac mynet y|r gỽare
yd oed yn peidyaỽ a bỽytta. ac yn|drỽc gan+
taỽ gỽneuthur y gỽaryeu hynny eiryoet.
kyn·ny bei namyn rac colli gỽas kystal a
gereint. ac ot archei ereint idaỽ peidaỽ
a|r gỽare hỽnnỽ. ef a|beidei vyth yn ỻaỽen
ac ef. Ac yna y|dywaỽt y iarỻ ỽrth ereint.
Pa uedỽl yỽ dy teu di unben pryt na bỽyt+
tehych. Os petrussaỽ yd ỽyt ti uynet y|r gỽa+
re ti a geffy nat elych. ac nat el|dyn vyth
idaỽ o|th enryded ditheu. Duỽ a|dalo itti heb+
y gereint. ac ny mynnaf i na·myn mynet
y|r gỽare a|m kyfarỽydaỽ idaỽ. Os goreu
gennyt ti hynny ti a|e key yn ỻawen. Goreu
ys|gỽir heb ynteu. a bỽytta a|orugant. a|do+
gynder o wassanaeth. ac amylder o anregy+
on. a ỻuossogrỽyd o|wirodeu a|geffynt. A
phan daruu bỽytta. kyuodi a|orugant. a|ga+
lỽ a|oruc gereint am y uarch a|e arueu. a
gỽisgaỽ ymdanaỽ ac am y uarch a|oruc.
a dyuot a|orugant yr hoỻ niueroed. yny vyd+
ant yn ymyl y kae. ac nyt oed is y kae a|wel+
ynt no|r dremynt uchaf a|welynt yn|yr aỽyr.
ac ar bop paỽl oc a|welynt yn|y kae yd|oed
penn gỽr. eithyr deu baỽl. ac amyl iaỽn oed
y polyon yn|y cae a thrỽydaỽ. Ac yna y|dywaỽt