Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

LlGC Llsgr. Peniarth 19 – tudalen 22v

Brut y Brenhinoedd

22v

87

ac aberthu y|r dwyỽes. a gofyn pa
wlat y pressỽylei o|e chyfanhedu
yn|dragywydaỽl idaỽ. ac o|e etiued.
ac o gyt·gyghor y kymerth brutus
gereon dewin. a|deudec o|e henaf+
gỽyr ygyt ac ef ac yd aethant
hyt y demyl. ac a|dugant bop
peth o|r a vei reit herỽyd eu de+
uaỽt ỽrth aberthu ganthunt.
A gỽedy eu dyuot y|r demyl. gỽ+
isgaỽ a|wnaethpỽyt coron o win*+
yd am benn brutus. Ac yn herỽ+
yd hen gynefaỽt kynneu a|w+
naethpỽyt teir kynneu y|r
tri duỽ. nyt amgen. Jubiter.
a mercurius. a diana. ac a·ber+
thu y bop un o·honunt ar ne+
iỻtu. ac odyna yd aeth brutus
e|hun rac bronn aỻaỽr diana.
a ỻestyr yn|y laỽ yn ỻaỽn o win.
a gwaet ewic wenn. a drychaf+
el y wyneb a|wnaeth gyfarỽy+
neb ac wyneb y dỽywes. a dyỽ+
edut ỽrthi yr ymadraỽd hỽnn.
A e tydy dwyỽes gyfoethaỽc
ti yssyd aruthyr y|r beid
coet. ytt y mae kennat treigla+
ỽ awyrolyon lỽybreu. a goỻ+
ỽng eu dylyet y daearolyon
ac uffernolyon dei. Dywet ti
ymi pa daear y pressỽylaf i
yn diheu yndi. a pha eistedua
yd anrydedỽyf|i dydi trỽy yr
oessoed o demleu a gỽerinaỽl
goreu gwerydon. 
A  Gỽedy dywedut hynny o+

88

honaỽ hyt ympenn naweith tre+
iglaỽ ygkylch yr aỻaỽr a|oruc
bedeirgỽeith. a dineu y gỽin a
oed yn|y laỽ y myỽn geneu y dỽ+
ywes. a thannu croen yr ewic
wenn rac bronn yr aỻaỽr. ac
ar hỽnnỽ gorwed. ac am y dry+
ded awr o|r nos pan oed esmỽy+
thaf ganthaỽ y hun y gỽelei
y dwyỽes yn sefyỻ rac y vronn
ac yn dywedut ỽrthaỽ ual hynn.
B rutus heb hi y mae ynys
y parth hỽnt y freingk
yn gadwedic o|r mor o bop tu
idi. ac a vu gewri gynt yn|y
chyuanhedu. yr aỽr honn diffe+
ith yỽ ac adas y|th genedyl
kyrchu yno. kanys hi a vyd
tragywydaỽl eistedua ytti. ac
a vyd eil troea y|th lin di. Yno
y genir brenhined o|th lin di y|r
rei y byd darostygedic amgylch
A  Gỽedy y weledi* +[ y daear.
gath honno deffroi a|oruc
brutus. a phetrussaỽ beth ry
welsei ae breudwyt ae ynteu y
dwyỽes yn menegi idaỽ y ỻe
a bressỽylei. a galỽ y gedymdei+
thyon a|oruc attaỽ. a menegi
vdvnt y weledigaeth. a|diruaỽr
lewenyd a gymerassant yndunt
ac annoc mynet yn eu ỻogeu.
ac ar y gỽynt kyntaf kerdet
yn rỽyd y geissyaỽ y wlat a
uanagassei y dwyỽes udunt a
wnaethant. a chychỽyn y eu|ỻog+