Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 234v

Meddyginiaethau

234v

942

a rỽym ygkylch dy vynỽgỽl. a hynny a|os+
tỽng y|dolur a|r chỽyd. Rac gỽaetlin o ffro+
eneu. berỽi garỻec drỽy lastỽr ỻefrith. a|e
yuet. prouedic yỽ. Rac ỻosc yn uel. ryỽ aela+
ỽt. kymer wreid y|liliỽm gỽynn a|golch yn|da.
a|berỽ yn ffest drỽy dỽfyr. O·dyna briỽ yn van.
a|chymysc ac oleỽ. ac ychydic o|wynn wy. a
gossot hỽnnỽ ar liein. a|dot ỽrthaỽ y|bore a|r
nos. ac ar vwyhaf vo o|r plastyr hỽnnỽ goreu
vyd. Araỻ yỽ ỻosc risc eidorỽc. yn|ỻe glan. a
bỽrỽ arnaỽ y|ỻudỽ hỽnnỽ. a hynny a|e|gỽna yn
iach. Araỻ yỽ ỻosci redyn a chymysgu y ỻu+
dw hỽnnỽ a gỽynn ỽy. neu ynteu oleỽ. ac eliaỽ
ac ef. a hynny a|e gỽna yn iach yn ebrỽyd ac
yn enryued. Medeginyaeth rac y tan gỽy+
ỻt. Sef yỽ hỽnnỽ y kic drỽc. ual nat ymdan+
gosso erbyn penn y tri dieu. kymer gaỽs da
a mortera yn|ffest. a chymysc a mel yny uo
gloyỽ. ac ir ac ef yn vynych. a|dot arnaỽ deil
y kaỽl. ac ny|welir dim ohonaỽ erbyn penn
y|tri dieu. Rac brath ki kyndeiraỽc. Mor+
tera yr eidral a|blonec ygyt. neu uortera
genninn a gỽin egyr neu hat y ffenigyl a|mel
a|dot ỽrthaỽ. Rac dolur bronneu. Mortera
wreid y greulys. a hen ulonec. a|dot ỽrthunt.
Y dyn a|goỻo y synnỽyr. kymer lygat y dyd.
a|r brytỽn. a|r|saluia. i. saies. a|tharaỽ ar
win. a|dyro y|r claf o|e yuet bymtheg nieu.
O chaletta boly megys na aỻer mynet y ys+
tyỻen. kymer linat a dỽfyr ac odyna berỽ
yn|fest y myỽn crochan. Ac odyna dot ef y
myỽn padeỻ a ỻawer o waet. a mehin a
bỽytta hỽnnỽ yn vrỽt. Rac y parlis. kymer
y brytỽn a mortera. a hidyl y sud ar am+
kan ffioleit uechan. a dyro y|r claf o|e y·uet
yg|gwaỽr dyd duỽ nadolic. Rac gỽaetlin
o|dỽyffroen. kymer kymeint ac a|drickyo
y rỽng penn dy dri|bys o|r|betonica wedy
briwer yn|ffest drỽy halen a|dot yn|y ffroen+
eu. ac ef a|dyrr yn ebrỽyd. O glyn avu dyn
ỽrth y assen. kymer y bore pan|gyuotto yr heul

943

dan ganu dy bader. y gyglennyd a tharaỽ ef
ar gỽrỽf newyd. a|dyro y|r claf o|e yuet y my+
ỽn enneint naỽ nieu. Rac pessychu. mor+
tera y uedwon chỽerỽ. a bỽrỽ y|sud y myỽn
ỻaeth berwedic. a hidyl ef. ac aruer ohonaỽ
Araỻ yỽ berỽ grochaneit o|dỽfyr yny el
dan y hanner. Ac yna kymysc blaỽt ryc ac
ef. a dot emenyn yndaỽ. ac aruer ohonaỽ
yn|vrỽt. Y lad pryuet a uo y myỽn kyỻa neu
groth. kymer sud yr eruin a|dot arnaỽ. ac
ỽynt a doant aỻan. araỻ yỽ; kymer dyrneit
o risc y persig ỽrth y dayar sech. ac yf ar
dy|gythlỽng gyt a ỻaeth geiuyr. ac ỽynt
a|doant oỻ aỻan. Y ostỽng kaỻedi boly.
dot halen ac arment. y|uo gymein o|bop
un a|e|gilyd. a dot ar|dan y myỽn craesset.
a gat ar|y tan ef yny uo ual kỽyr yn vỽygyl.
a|gỽna o hỽnnỽ deissenneu. a gossot ỽynt.
yn|y tu ol y|r dyn. Rac brath neidyr. yuet
sud yr erỻyryat gyt ˄ac olew a|halen. Sud y
gannỽreid heuyt gỽedy briwer ac yd hidler
a ỽrthlad gỽenỽyn. Araỻ yỽ kymer emhen+
nyd keilaỽc coch. a|rut. a|dyro ar|lefrith.
neu laeth geyueu. neu win o|e yuet. a dot
beth o|gic y vronn yn vrỽt ỽrth y brath a
hynny a|dynnyn y ỽrthaỽ a|r keilaỽc yn
vyỽ. Rac ỻyngher. kymer laeth buch y
bo ỻo gỽrỽf yn|y sugnaỽ. a blaỽt heid a mel
a|berỽ y myỽn padeỻ. yny|el yn iwt. a|dot
ef yn|dỽym ỽrth y groth. Araỻ yỽ gỽneu+
thur bara o heid. a chneỽiỻon gỽedy diris+
gler. a bỽyta hỽnnỽ. Araỻ yỽ morteru y
rut gỽyry a|r|gannwreid. ac yuet y|sud hỽn+
nỽ. O|r byd gỽreic heb aỻu escor y|ỻỽyth.
Rỽymer deil y|gannỽreid ỽrth y mordwyt
asseu. a|thynner yn ebrỽyd ymeith wedy
yd escoro. rac tỽaỻt y hannyan. Rac chỽyd
a|dolur yg|glinyeu. Briỽ rut a mel a halen.
a dot ỽrthaỽ. a|hynny a|weryt yr|hỽyd. Rac
dolur arenneu. taraỽ y centaurea ar dỽ+
fyr oer. a dyro y|r claf o|e y·uet. Rac trasychet.